5. BÖLÜM: GÖÇTEN ÖNCE HAMİDİYE KÖYÜ

1. HAMİDİYE KÖYÜ’NÜN GÖÇTEN ÖNCEKİ DURUMU

Kırım Harbi’nden sonra Karadeniz’in kuzeyinden yoğun bir göç hareketi oldu. Ruslar tarafından yurtlarından ve topraklarından çıkarılan Tatarlar, Kırım Türkleri, Azak bölgesindeki Müslüman ahalinin bir kısmı, Trabzon, Samsun, Sinop ve Kastamonu vilayetleri dahilinde iskan edildiler. Bunlardan bazı ailelerin, bölgede yaşayan yerleşik ahalinin yardımları ile Çatalzeytin civarında iskan edildiklerini görmekteyiz.

Bir müddet sonra bu göçmenler, yerleştikleri yerleri beğenmeyip başka yerlere gittiler. Onların terk ettikleri evler ve araziler boş kaldı. Kırım ve Azak bölgelerinden gelen göçmenlerin denize bağlılıkları ağır bastı. Sahile yakın yerlerde mekan tutmak için eski köylerini ve arazilerini terk ettiler. Bir kısmı Çatalzeytin’e indi, bir kısmı başka yerlere dağıldı. Onlardan geriye terk edilmiş tarlalar, ev, ahır ve samanlık yıkıntıları, harmanlık alanlar ve çakıl yığınları kaldı.

Katip Mahallesi ile Atmeydanı Mahallesi’nin ortasında kalan Çiftlik mevkiinde, Azaklıoğullarına ait olduğu söylenen fırın yıkıntısı, harman yeri ve yıkılmış evlerin temel taşlarının varlığından söz edilmektedir. Buraya önceleri “Halaska” denildiği, sonraları bu adın “Halasıköyü” olarak değiştirildiği anlatılmaktadır. Aşağı mahallenin bilinen en eski adı “İlyas Köyü”dür. Hemen yakınında Salih Köyü, onun yanında Emir Köyü adını taşıyan mahalleler bulunmaktadır.

İlyas Köyü’ndeki Kırım göçmenlerinin, burasını neden terk ettikleri konusunda bilgi ve belge bulamadık. İlyas adının nasıl verildiğini bilen yok. Gürcülerden önce buraya yerleşen ailelerden ileri gelen birisinin adı olması kuvvetli bir olasılık. Zira yakınında Salih Köyü, Emir Köyü adını taşıyan yerleşim yerlerinin bulunması, buranın da İlyas adında birinden kaynaklandığını düşündürüyor. Gürcüler bu bölgeye yerleştikten sonra İlyas Köyü’nün adı, Gürcüler arasında “Kömosopoli” olarak söylenmeye başlanmıştır. Kömosopoli Gürcü dilinde “Aşağıdaki Köy”, “Aşağı Köy” anlamındadır. Çevrede yaşayan diğer köylüler ise buraya Aşağı Gürcüler demektedir. Hamidiye Köyü’nün ilk mahallesi burasıdır.