6. MUHACİRLERE TANINAN AYRICALIKLAR

Osmanlı Devleti göçmen aileleri verimli topraklara iskan etmeye çalışırken, ekonomik ve sosyal sorunlar ile de ilgilenmiştir. Ailelerin ihtiyaç duyduğu okul ve ibadethanelerin inşasını ihmal etmemiştir. Yeni kurulan köylerde hanelerin yapımı devam ederken, mektep, cami, köy odası gibi yerlerin yapımına da önem vermiştir.

Afyon vilayeti Sandıklı kazasındaki Balkavak Mahallesi’ne yerleştirilen toplam 46 hanenin genel ihtiyacı için bir mescit inşa edilmiş, yine aynı vilayetin Kırmık kazası Armutlu bölgesinde iskan edilen 20 hane için cami yaptırılmıştır. Devlet tarafından yapılan ayni ve nakdi yardımların yanında, bölgedeki yerleşik ahali tarafından da nakdi yardımlar yapılmıştır. 1863 yılında Amasya sancağından Haymana kazasına yerleştirilen Çerkes göçmenler için inşa edilen cami, mektep ve hane masraflarında kullanılmak üzere bölgenin yerleşik halkı tarafından, gönüllü bir hizmet olarak, doksanüçbinikiyüz kuruş 20 para katkıda bulunulmuştur. Yine Sivas vilayetine bağlı Uzunyayla’ya konuşlandırılan Çerke göçmenler için, Hafik kazası halkının katkıları ile bir mektep, bir cami, 41 adet ev inşa edilerek, tüm masrafları yerleşik köylüler tarafından karşılanmıştır.

Göçmen ailelerin çocuklarının eğitimi için açılan “iptida-i” ilkokul mekteplerinde eğitim hizmetlerinin sağlanmasında, göçmenlerin içinde lisan bilen muallimlerden yararlanma yoluna gidilerek, göçmenlerin eğitime sıcak bakmaları sağlanmaya çalışılmıştır. Karasi (Balıkesir) vilayetinin göçmen çocukları için ilkokul öğretmeni olarak, Çerkez lisanına aşina birinin öğretmen tayin edilmesi uygun görülmekteydi.